กระบวนการทำงานในภาพรวม
1. การกำหนดเลือกพื้นที่ และทีมปฏิบัติงานระดับจังหวัด อำเภอ และตำบล
เน้านความสมัครใจ และองค์กรที่หลากหลายทั้งภาคราชการ ประชาชน กลุ่ม
NGO
2. อบรมเตรียมความพร้อม ทำความเข้าใจในกระบวนการทำงานกับชุมชน
3. กระบวนการชุมชนในแต่ละชุมชน
อาจมีจุดเริ่มต้นที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความพร้อม และสถานการณ์ของแต่ละชุมชน
โดยแบ่งออกเป็นกลุ่ม ดังนี้
การจัดเวทีชาวบ้าน โดยให้ชาวบ้านทุกกลุ่มมีส่วนร่วมในการพูดคุย
แสดงความคิดเห็น ความต้องการในการจัดทำกิจกรรมต่าง ๆ และหาข้อยุติด้วยการอภิปรายร่วมกัน
ซึ่งมี 2 รูปแบบ
- แบบประชาคมหมู่บ้าน - ประชาคมตำบล โดยจัดเวทีให้ชาวบ้านเสนอความต้องการในระบบหมู่บ้านเสริม
แล้วนำเสนอในระดับตำบลเพื่อร่วมพิจารณา ซึ่งอำเภอบ้านลาด ได้ใช้วิธีนี้
-แบบที่จัดประชุมในระดับหมู่บ้าน มีการค้นหาและวิเคราะห์ปัญหาร่วมกัน
และตัดสินใจดำเนินการในระดับหมู่บ้าน ได้แก่ บ้านไร่ใหม่พัฒนา และบ้านบางเก่า
อำเภอชะอำ
การพิจารณาตัดสินใจที่ตำบล โดยใช้ประเด็นปัญหา และผลประโยชน์ร่วมของตำบลเป็นหลัก
ได้แก่ กรณีตำบลบางขุนไทร อำเภอบ้านแหลม ที่เน้นเรื่องการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
และตำบลหนองหญ้าปล้อง มีสภาตำบลเห็นว่า บ้านยางน้ำกลัดใต้ อยู่ในเกณฑ์ที่ควรจะได้รับการพัฒนาจึงตัดสินใจจากตำบล
เริ่มจากจุดสนใจร่วมกันของชาวบ้าน ได้แก่ กรณีท่ายาง มีชาวบ้านร่วมค้นคิดด้วยการต่อรองกับทางราชการให้พิจารณาทบทวน
การจัดแบ่งเขตสภาตำบลใหม่ ทีมงานระดับตำบลจึงเริ่มงานกับกลุ่มนี้ที่เหก็นว่ามีจุดสนใจร่วมกันอยู่แล้ว
4. การวางแผนและการดำเนินงานตามแผน ดำเนินการโดยนำประเด็นปัญหา ข้อเสนอแนะต่าง
ๆ มาจัดลำดับความสำคัญ แล้วตัดสินใจเลือกดำเนินการตามลำดับก่อนหลัง
ทั้งนี้โดยผ่านช่องทางของกลุ่มกิจกรรมต่าง ๆ ที่มีอยู่แล้ว โดยกิจกรรมที่ทำมีทั้งที่เป็นกิจกรรมกิจกรรมที่ชาวบ้านช่วยเหลือกันเอง
ไม่ได้พึ่งพางบประมาณของใคร กิจกรรมที่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานต่าง
ๆ และกิจกรรมที่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนความร่วมมือไทย
- สหประชาติ จัดการที่ไม่เป็นธรรม
5. การติดตามและการสนับสนุน
- มีการประชุมทีมปฎิบัติงานอย่างสม่ำเสมอ โดยย้ายสถานที่ไปยังที่ต่าง
ๆ 4
- มีทีมระดับตำบลให้การสนับสนุนอย่างใกล้ชิด
- บางเก่า ไปศึกษาดูงานที่ท่าไม้รวก และ ท่าแล้ง
- บ้านแหลมไปดูงานที่พังงา
6. การสรุปบทเรียนและแลกเปลี่ยนประสบการณ์มีการประชุมและเปลี่ยนประสบการณ์ภายในจังหวัด
2 ครั้ง
- ไปแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับจังหวัดพะเยา 1 ครั้ง
- นำเสนอประสบการณ์ให้ CERCAP ในภาพรวม 1 ครั้ง
- มีจังหวัด หน่วยงานภาครัฐ องค์กร สื่อมวลชน มาศึกษาดูงานและถ่ายทำสารคดี
หลายครั้ง